تاریخچه آینه

اهمیت و کاربرد انواع آینه در زندگی روزمره ما از کسی پوشیده نیست. علاوه بر استفاده معمول در محیط خانه، در چراغ  خودرو، آزمایشگاه های مختلف، خدمات درمانی، صنعت و … نیز کاربرد دارند. اما آینه از کجا می‌آید و تاریخچه آن چیست؟ چگونه ساخته می‌شود؟ در این مقاله به ماهیت‌ آینه و ابداع آن می‌پردازیم.

تاریخچه آینه

آینه های نخستین!

آینه هم مثل چاقو، یکی از قدیمی ترین اشیایی و ابزار هایی است که از گذشته تا امروز همراه بشر بوده است. اولین آینه را میتوان سنگ های رودخانه ای در نظر گرفت. زمانی که انسان نخستین برای رفع تشنگی به سمت رودخانه ها می‌رفته و هنگام نوشیدن آب انعکاس تصویر خودش را در آب می‌دیده؛ با ابتدایی ترین انواع آینه مواجه می‌شده است.

سنگ های بلوری و سنگ های آتشفشانی هم که نمونه های آن با عمر حدود شش هزار سال، در شمال غرب فلات ایران کشف شدند، از دیگر انواع آینه ها هستند که داستان مفصل و جالب خود را دارند. بعد از کشف فلز و اختراع ابزارهای محتلف، آینه های فلزی اختراع شدند. به این صورت که با جلا دادن و صیقلی کردن فلزاتِ: آهن، مس، برنز، قلع و طلا، سطح صاف و صیقلی به راحتی تصاویر را منعکس می‌کرد.

آینه شیشه ای که اولین بار در دوران صفوی از ونیز وارد ایران شد و رفته رفته جای آینه‌های فلزی را گرفت. وجود آینه شیشه ای تاثیر بسیار زیادی بر معماری و دکوراسیون داخلی عمارت ها و بنا های آن دوره گذاشت.

آینه های نخستین

انواع آینه ها و دنیاهای مختلف آن

آینه سنگی (stone mirror)

آینه‌های سنگی معمولا از سنگ های تک رنگ مثل: سنگ حدید و سنگ سیاه، که قابلیت بازتاب  نور را داشتند ساخته می‌شدند. پادشاهان اروپایی برای تحکیم و بهبود روابطشان با پادشاهی ایران؛ در زمان صفویه، آینه های سنگی را به عنوان هدیه وارد ایران کردند.

آینه سنگی

آینه بلوری (crystal mirror)

آینه‌های بلوری یا شیشه ای در قرن یازدهم توسط تجار اروپایی از شهر ونیز، وارد ایران شد. هنر آینه کاری نیز به دنبال ورود آینه شیشه ای ابداع شد. بعد از افزایش تجارت ایران و اروپا و پیشرفت صنایع، آینه‌های شیشه ای به سرعت جای آینه‌های فلزی را گرفتند و آینه های فلزی به تدریج محو شدند.

آینه مسی (copper mirror)

در حفاری های تپه سیلک کاشان که قدمت آن به حدود چهار هزار سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد، آینه های دایره ای از جنس مس کشف شده است که می‌توان آن را قدیمی ترین آینه ایران نام برد.

آینه مسی

آینه برنزی (bronze mirror)

در حفاری های تپه های باستانی متعددی مثل: فارس، املش، شوش و … در ایران که قدمت آنها به حدود هزار تا سه هزار سال قبل از میلاد نیز می‌رسند؛ آینه‌هایی از جنس برنز (مفرغ) کشف شدند. این آینه‌ها با ظرافت و هنرمندی خاص صیقلی و صاف شده اند.

آینه برنز

آینه فولادی (Steel mirror)

آینه‌های فولادی از چین وارد ایران شدند. این آینه‌ها از فولاد صیقل داده شده ساخته می‌شدند. آینه‌های فولادی نسبت به آینه های مسی و برنجی شفافیت بیشتری داشتند و به سرعت جایگزین آن‌ها شدند.

آینه فولادی

ابداع هنر آینه کاری

 هنر آینه‌کاری نیز در زمان ورود آینه از فرنگ به ایران به وجود آمد که داستان جذابی دارد. در زمان وارد کردن آینه از ونیز به ایران و با وجود امکانات حمل و نقل آن زمان، تعدادی از آینه‌ها شکسته می‌شد و به تکه های کوچک تقسیم می‌شدند که دیگر قابل استفاده نبودند. اما هنرمندان ایرانی با ذوق و خلاقیت خود، آینه‌های شکسته را در دکوراسیون داخلی عمارت ها و خانه ها به کار بردند و با این عمل، هنر آینه کاری را ابداع کردند. مهمترین و معروف ترین بنای آینه کاری شده، کاخ چهلستون در اصفهان است که توسط معماران صفوی ساخته شده است.

آینه کاری

کاربردهای آینه

مهم ترین و معمول ترین کاربرد آینه این است که انسان چهره خودش را ببیند و نواقص آن را بر طرف کند. یا لباس خودش را برانداز کند و برای یک قرار مهم آماده شوید. اما، آیا کاربرد آینه به همین موارد محدود می‌شود؟ طبیعتا نه!

دندان‌پزشکان از آینه کوچک دسته بلندی (Dental mirror)  برای بررسی نقاطی از دهان و دندان استفاده می‌کنند که دیدن آن ها در دسترس نیست. آینه‌های اتومبیل به شما کمک می‌کنند که از محیط اطرافتان آگاه تر شوید و دید بیشتری داشته باشید. پریسکوپ در زیر دریایی ها به وسیله دو یا چند آینه به ملوان زیر دریایی کمک می‌کند که دیده بانی بهتری داشته باشد و از اتفاقات روی سطح آب بی خبر نمانند.

از آینه های محدب یا برآمده در راهنمایی و رانندگی و فضای شهری نیز استفاده می‌شود. علاوه بر موارد بالا، آینه در تلسکوپ، پروژکتور، چراغ های خودرو و … نیز به کار می‌رود.

آینه در دکوراسیون خانه

یکی از موضوعات قابل بحث در هر جای دنیا و در هر محفل تاریخی، موضوع دکوراسیون و طراحی دکوراسیون خانه ها و عمارت هاست. دکوراسیون در همه جای دنیا و در هر برحه تاریخی از اهمیت و ویژگی های خاص خودش برخوردار بوده است به طوری که سبک های متنوع دکوراسیون امروزی برگرفته از همین برهه های تاریخی مختلف هستند.

آینه یکی از اِلمان های همیشگی و جدانشدنی دکوراسیون داخلی خانه است؛ اما نقش آینه در دکوراسیون داخلی خانه یا اصلا نقش آینه در خانه چیست؟

در گذشته، به ویژه از دوران صفویه به بعد، آینه‌ها نقش مهمی در طراحی دکوراسیون داخلی پیدا کردند. در همین راستا می‌توان کاخ چهلستون را یکی از نفیس ترین بناهایِ آینه کاری شده دوران صفوی نامید. اما امروزه آینه‌کاربردی بیشتر از زیبایی دارد که درادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم. قابل به ذکر است که بیشتر اثرات آینه مثل: عمیق کردن فضای خانه و ارتفاع سقف بار روانی دارد.

انواع آینه

آینه به فضای خانه عمق می‌دهد

افزایش جمعیت و کم شدن متراژ خانه ها زندگی را از خانه های بزرگ و حیاط دار به آپارتمان ها کوچک رسانده است. یکی از کارایی های آینه در محیط خانه، بزرگتر نشان دادن یا عمق دادن به فضای خانه است علاوه بر آن فضای خانه را روشن تر می‌کند. طبق نظریه جهان های موازی، فرض کنید یک آینه قدی بزرگ در سالن پذیرایی خانه خود دارید. زمانی که به آینه نگاه می‌کنید، خودتان و هرچیز دیگری که در آینه‌می‌بینید نسخه دیگر شما در یک جهان موازی است!!!

افزایش نور

بازتاب نورهای فضا، یکی دیگر از کار های آینه است. با قرار دادن یک آینه قدی بین دو پنجره، نور بیشتری در روز خواهید داشت. علاوه بر آن قرار دادن آینه پشت آباژور و لامپ های دکوری یا هر نقطه دیگری که نور لامپ را بازتاب دهد در شب نور بیشتری به شما می‌دهد. شاید داستان معروف ادیسون را شنیده باشید که با قرار دادن شمع ها در برابر آینه و نورانی تر کردن اتاق، به پزشک در جراحی مادرش کمک کرد.

افزایش ارتفاع سقف

همانطور که گفته شد، یکی دیگر از اثرات آینه که بار روانی زیادی دارد، افزایش ارتقاع سقف است.

دیگر کاربرد های آینه

آینه در محیط باشگاه ها به ورزشکار کمک می‌کند که حرکات خود را اصلاح کند و با دیدن خودش هنگام ورزش کردن انگیزه بیشتری برای ادامه دادن پیدا ‌کند. آینه همراه همیشگی انسان؛ کاربرد ها و انواع متفاوتی دارد. در این مقاله سعی کردیم به طور مختصر به بررسی انواع و کاربرهای معمول آینه بپردازیم.